ثبات قیمت الیاف خام در بنگلادش

قیمت های جهانی الیاف خام به طور گسترده در طول تاریخ در حال نوسان بوده است.این موضوع یکی از بزرگترین نگرانی های بنگلادش است، چراکه این نوسان قیمت به دلیل مشکلات اقتصادی حاکم  این بخش می باشد. هدف اصلی این مقاله، تجزیه و تحلیل دلایل نوسانات قیمت الیاف خام و سیاست هایست که برای کاهش قیمت در نضر گرفته شده است.بخش اول، توضیح مختصری از بازار جوت در بنگلادش می دهد. در بخش دوم، به بررسی دلایل و عواقب ثبات قیمت الیاف خام می پردازد. بخش سوم نیز، نمودارهایی تحلیلی نوسانات را به تصویر می کشد.

ساختار بازار جوت در بنگلادش

جوت یکی از مهمترین محصول برای کشاورزان بنگلادش و ایالات شمال شرق هند است. درآمد ببیش از سه میلیون خانوار از جوت بدست می آید که حدود 5-7 درصد از کل درآمدشان را تشکیل می دهد. جوت و برنج برای کاشت با یکدیگر رقابت می کنند و بیشتر کشاورزان تصمیم می گیرند که زمینشان را به کاشت جوت اختصاص دهند. رشد گیاه جوت وابسته به شرایط آب و هوایی است. اثرات جوی خاصی چون کمبود باران در دوره کاشت و سیل در دوره رشد نهایی این گیاه از ماه ژوئن تا ماه دسامبر می باشد. انواع جوت در بنگلادش وایت و توسا نمی تواند در مقابل سیل مقاومت کنند. ارزش وایت جوت کمی کمتر می باشد و در زمین هایی که حاصلخیزی کمتری دارند بیشتر رشد می کنند و نسبت به سیل هم حساس ترند.

یکی از  مهمترین ویژگی های بازار الیاف خام، رابطه نزدیک آن با بنگلادش است. دو متقاضی بزرگ جوت در بنگلادش، صادرات و مصرف کارخانه ها می باشند. کارخانه های جوت، الیاف را به منظور تولید محصولات جوت پردازش می کنند، این محصولات تولیدی و صادراتی کیسه و چتایی است. حدود 90% از محصولات جوت صادراتی هستند.قیمت های محصولات جوت بنگلادش غالبا از هند کمتر است و در نتیجه در گرفتن بازارهای کشورهای دیگر موفق ترند.

دلایل ناثباتی الیاف خام در بنگلادش

1. سیل و خشکسالی که در دوره ای در بنگلادش اتفاق می افتد و باعث کاهش چشمگیری در محصولات جوت می شود. در سالهای اخیر، آب و هوای نامساعد باعث کاهش این محصولات به طریقی خاص شده است. از طرفی این کاهش عرضه محصول، باعث باعث افزایش شدیدی در قیمت های داخلی و جهانی می شود. تجزیه و تحلیل آماری نشان داده است که این خسارت توسط آب و هوا برای الیاف وایت از الیاف توسا بیشتر است، درنتیجه رشد الیاف وایت در زمین های نامرغوب و سیل زده نیز اتفاق می افتد.

2. قیمت مد نظر کشاورزان: مطالعات نشان داده است که که کشاورزان جوت  نسبت قیمت جوت به برنج، زمین خود را به کاشت جوت اختصاص می دهند. از سویی دیگر، انتظارات کشاورزان ، بیشتر بر اساس نسبت قیمت های سال قبل است. بر این اساس، نسبت قیمت های سال قبل نمی تواند قیمت های سال جاری را پیش بینی کند. ظاهرا بدلیل پیش برآورد ضعیف قیمت، قیمت ها  و محصولات جوت با یکدیگر بم مانند شبکه ای به هم وابسته عمل می کنند. به عنوان مثال، به دلیل شرایط جوی نامساعد، عرضه جوت در هند و بنگلادش کاهش می یابد و از طرف دیگر، باعث افزایش سریع قیمت می گردد. کشاورزان انتظار دارند که قیمت های 85/1984بر 86/1985 غالب شوند.

3. قیمت کم کوتاه مدت بر تقاضا تاثیر می گذارد. تغییرات در عرضی و تقاضا، باعث تغییر زیادی در قیمت نمی شود، اما همان تغییرات آب و هوایی منجر به افزایش تغییزات در قیمت می شود، در حالیکه نوسانات عرضه و تقاضا زیاد است.

4. نوسان تقاضا: سهم کشورهای در حال توسعه از واردات جوت و محصولات آمندر سال های اخیر بیشتر شده است. تقاضا از طرف این کشورها به چند دلیلدارای نوسان زیادی است.

الف) جوت و محصولات وارد شده آن عمدتا برای بسته بندی انواع محصولات کشاورزی استفاده می شود.

ب) بیشتر کشورها از کمبود ارز خارجی رنج می برندکه این خود توانایی آن ها را برای واردات کاهش می دهد.

ج) اخیرا حجم زیاد کیسه های جوتی به عنوان کیسه های شن و سنگ مورد استفاده قرار می گرفته که ای با توجه به تغییرات نازهای نظامی دارای نوسان است.

عدم اطلاعات کافی و تخمین درست تولید و تقاضا معمولا باعث ایجاد وحشت در بازار شده است. نوسان تقاضای واردات جوت و محصولات آن، 70 میلیون دلار جنس از بنگلادش به ایران از صریق بانک سونالی صادر شده است که بدلیل قطع رابطه، تکلیف این وجه معلوم نیست. صادر کنندگان با مشکلات مالی روبه رو خواهند شد، زیرا وجه این کالاهای صادر شده مشخص نیست. به دنبال تحریم های امریکا و اتحادیه اروپا، انجام معاملات جوت از طزیق حساب ACUانجام می شود. بانک سونالی بهمراه بانک های دیگر، نهL/C قبول می کند و نه ثبت سفارش انجام می دهد، همچنین پولی دریافت نمی کند. به گفته آقای ضحی، این انج الیانه 45 تا 50 هزار تن نخ جوت به ارزش 60 ملیون دلار برای تولید فرش به ایران صادر می کند. وی افزود: این صنعت بدلیل معلق ماندن وجه اجناس حمل شده به ایران با بحران شدیدی روبه رو شده است. حجم عظیمی از اجناس سفارش داده شده بصورت معوق هستند، که اگر کارخانه ها نتوانند اجناس خود را بفروشند، خسارت زیادی به آن ها وارد می کند. آقای ضحی اذعان کرد که سال گذشته انجمن، یک نامه به بانک بنگلادش در رابطه با L/Cفرستاده است که به دنبال این نامه، بانک بنگلادش در آگوست 2011 بخشنامه ای را صادر کرده است که بانک سونالی دو حساب ACUیکی به دلار و دیگری را به یورو باز کرده است. همچنین از تمامی شعب معامله کننده بانک سونالی خواسته شده است تا با ایران در رابطه با جوت و محصولات آن معامله کنند.این درحالیست که بانک های تعیین شده از این بخشنامه پیروی نمی کنند و از هفته دوم مارس هیچ L/Cرا قبول نکرده اند. آن ها همچنین قبل از بسته شدن سوئیفت، هیچ هشداری به صادر کنندگان نداده اند تا آن ها به ایران جنس وارد نکنند. به گفته رویس سابق انجمن، این موضوعی بین المللی است و کاری از دست دولت بنگلادش بر نمی آید. اما دولت باید حداقل ترتیب پرداخت این پول ها را بدهد تا این صنعت با مشکلات مالی مواجه نشود.

آمارها نشان می دهدکه تقریبا 55 هزار تن جوت و محصولات آن به ارزش 70 میلیون دلار به ایران صادر شده است که 45 هزار تن آن نخ جوت و 10 هزار تن آن الیاف خام و دیگر محصولات بوده است.