در حالی که ایالات متحده روز به روز در جهت تنگ‌تر کردن حلقه محاصره اقتصادی ایران است و می‌کوشد اقتصاد ایران را در حالت انزوای بین‌المللی قرار دهد، تصمیم اخیر دولت ترامپ در ندادن معافیت بیشتر به کشورهای خریدار نفت ایران روابط آمریکا را با چین به عنوان بزرگترین مشتری نفت ایران وارد وضعیت پیچیده‌ای کرده است.
به گزارش روابط عمومی اتاق تهران به نقل از روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز، ایران حدوداً روزانه یک میلیون بشکه نفت به چین صادر می‌کند که این میزان به تنهایی نیمی از مصرف نفت روزانه پرجمعیت‌ترین کشور جهان را شامل می‌شود. مشکل بتوان تصور کرد که چین به راحتی تصمیم آمریکا مبنی بر عدم تمدید معافیت‌های تحریمی برای خرید نفت ایران را بپذیرد؛ این مشکل شامل حال روابط ایالات متحده با سایر خریداران بزرگ نفت ایران شامل هند، ژاپن، کره‌جنوبی و ترکیه نیز می‌شود یعنی کشورهایی که سوای رابطه استراتژیک با ایران پیمان‌های امنیتی و دیپلماتیک محکمی هم با ایالات متحده دارند.
مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا به تازگی کشورهای خریدار نفت ایران را تهدید کرده است که در صورت ادامه خرید نفت از ایران شامل تحریم‌های ایالات متحده خواهند شد و این تحریم شامل شرکت‌ها و موسسات مالی که در نقل و انتقال پول بابت نفت خریداری شده از ایران با این کشور همکاری می‌کنند نیز می‌شود. پومپئو هدف از این تصمیم را محروم کردن ایران از دسترسی به عایدات 50 میلیارد دلاری از فروش نفت اعلام کرد و علت این اقدام را تضعیف گروه‌های نظامی عنوان کرد که به گفته او بیشترین بهره را از این عایدی 50 میلیارد دلاری در سال می‌برند.
تحلیلگر نیویورک‌تایمز این اظهارات پومپئو را تحقیر سیاست انرژی چین می‌داند و می‌نویسد این اقدامات در حالی صورت می‌گیرد که ایالات متحده با چین یک معاهده بازرگانی منعقد کرده و به همکاری این کشور در مهار کره‌شمالی نیز به شدت نیاز دارد.
همچنین ساعاتی پس از اظهارات پومپئو، سخنگوی وزارت خارجه چین ضمن مخالفت شدید با تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا تصریح کرد که چین از حقوق قانونی خود آگاه است و منافع شرکت‌های چینی را در اولویت قرار خواهد داد. پومپئو گفته است ایالات متحده در حال مذاکرات جدی با متحدان و شرکایش است تا جایگزینی برای نفت ایران پیدا کرده و در این راستا عربستان سعودی و امارات متحده عربی قول داده‌اند مانع ناپایداری بازار نفت به علت حذف ایران از این بازار شوند.
دولت ترامپ در حالی با عربستان و امارات برای جایگزینی نفت ایران مذاکره می‌کند که به علت دخالت عربستان در کشتار مردم یمن و قتل جمال خاشقچی روزنامه‌نگار عربستانی در ترکیه، تحت فشار شدید مطبوعات و کنگره قرار دارد.
به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، عربستان سعودی به عنوان رقیب منطقه‌ای ایران مذاکراتی را با روسیه به منظور افزایش تولید نفت و همکاری در جهت تنظیم بازار و جلوگیری از افزایش قیمت آغاز کرده است.
طی سال جاری میلادی بازار نفت در پی تهدیدات و سیاست نفتی آمریکا دستخوش تلاطم شد و در پی تصمیم به عدم تمدید معافیت‌های تحریمی برای خریداران نفت ایران بهای نفت در بازارهای جهانی به بالاترین میزان طی شش ماه اخیر رسید و همچنین در پی این آشفتگی در بازار جهانی نفت بهای بنزین در آمریکا افزایش یافت و این امر اعتراضات در آمریکا نسبت به سیاست‌های دونالد ترامپ را دامن زد.
چین به عنوان بزرگترین مشتری نفت ایران با وجود تمام تهدیدات امریکا خرید نفت را طی سال جاری از ایران افزایش داده و این در حالی است که ترامپ می‌گوید صادرات نفت ایران را به تدریج به صفر می‌رساند. در حال حاضر ایالات متحده و چین در حال مذاکره برای انعقاد یک پیمان تجاری هستند که بسیاری از اقلام مبادلاتی بین دو کشور را شامل می‌شود؛ قرار است این مذاکرات طی دو هفته آینده در پکن و واشنگتن ادامه پیدا کند. مذاکره‌کنندگان دو کشور تلاش می‌کنند ملاقات یک رو در رو بین رهبران چین و آمریکا برای حل و فصل مشکلات و پیچیدگی‌های روابط دو کشور برنامه‌ریزی کنند.
کارشناسان بر این باورند که چین به هر نحو ممکن راهی برای دور زدن تحریم‌های آمریکا پیدا خواهد کرد و باید منتظر ماند و دید که آیا آمریکا به طور عملی موسسات مالی چینی را که با ایران کار می‌کنند، تحریم خواهد کرد یا خیر. این در حالی است که چین همانند اروپا اقدام به طراحی سیستمی بانکی برای کار با ایران کرده است.
یک استاد حوزه انرژی در دانشگاه کلمبیای نیویورک به روزنامه نیویورک‌تایمز گفته است که تحریم ایران بزرگترین چالش در روابط بین چین و آمریکا به شمار می‌رود. این دو کشور هم‌اکنون بر سر ایران سیگنال‌های متفاوتی برای هم ارسال می‌کنند و سیگنال‌های مخالف از سایر خریداران نفت ایران یعنی کره‌جنوبی و ژاپن هم می‌رسد؛ به طوری که به تازگی یکی از مشاوران رجب طیب اردوغان برای مذاکره با دولت ترامپ برای مستثنا شدن ترکیه از تحریم خرید نفت ایران راهی واشنگتن شده است. استدلال ترکیه این است که این کشور مرز طولانی با ایران داشته و علاوه بر این روابط فرهنگی گسترده‌ای نیز بین دو کشور در جریان است.
با آغاز تنش بین آمریکا و ایران پس از خروج یک طرفه ترامپ از برجام، بهای نفت در جهشی بی‌سابقه به 85 دلار در هر بشکه رسید که این بها پس از اعطای معافیت از تحریم به خریداران نفت ایران تا 50 دلار سقوط کرد. پیش‌بینی می‌شود با تصمیم اخیر آمریکا بهای نفت مجددا سیر صعودی پیدا کند. د رعین حال خبرهایی که از روسیه می‌رسد حاکی از آن است که ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه، از افزایش بهای نفت رضایت داشته و حاضر به همکاری برای کاهش آن نیست.
منبع: نیویورک‌تایمز
