گفتگو با آقای داوود خداوردی- مدیر شرکت بازرگانی خداوردی

فروش قطعاً مهمترین بخش در هر صنعت و حرفه ای است. در روزگاران قدیم عموماً مردم مجبور به خرید اجناس موردنیاز خود بودند اما به مرور قدرت خرید مشتری بالا رفت تا به امروز که مشتری به قدری با گزینه های مختلف قیمتی وکیفیتی روبرو می شود که خودش هم برای خرید سردرگم می شود. تا حدود 30 سال پیش مردم برای خرید یک تخته فرش در صف و به دنبال حواله بودند اما در حال حاضر می توانند از بین صدها برند معتبر و از بین هزاران طرح ، نقشه ورنگ و با تضمین کیفیت ، گارانتی و ... فرش بخرند ...

◄ لطفاً در مورد ماهیت سیستم فروش و توزیع فرش در بازار امروز بیشتر توضیح دهید.

فروش قطعاً مهمترین بخش در هر صنعت و حرفه ای است. در روزگاران قدیم عموماً مردم مجبور به خرید اجناس موردنیاز خود بودند اما به مرور قدرت خرید مشتری بالا رفت تا به امروز که مشتری به قدری با گزینه های مختلف قیمتی وکیفیتی روبرو می شود که خودش هم برای خرید سردرگم می شود. تا حدود 30 سال پیش مردم برای خرید یک تختهفرش در صف و به دنبال حواله بودند اما در حال حاضر می توانند از بین صدها برند معتبر و از بین هزاران طرح و نقشه ورنگ و با تضمین کیفیت و گارانتی و ... فرش بخرند. به همین دلیل اهمیت فروش و فروشنده امروز بسیار بالا رفته چرا که این فروشنده و بنکدار است که به طور مستقیم با مشتری سر و کار دارد.

پس از تولید، فرش به دست فروشنده و فروشگاه دار و البته بنکدار می رسد. همان طور که عرض کردم چون بنکدار وفروشنده به طور مستقیم، هر روز نیاز مشتری و بازار را از نزدیک لمس می کند می تواند بهترین مشاور و هدایت کننده برای تولید کارخانه باشد. به همین دلیل است که کارخانجات و تولیدکنندگانی که رابطه نزدیک و خوبی با عاملین فروش خود در بازار دارند و تعامل خوبی برقرار می کنند می توانند همیشه در بازار به روز باشند و فرش های آن ها با استقبال روبرو می شود.

◄ نظر شما در رابطه با وضعیت کلی صنعت فرش ماشینی چیست؟

من از سال 1352 در صنف فرش ماشینی مشغول به فعالیت هستم و همراه با دوران اوج و افول این صنعت همراه بوده ام.

فروش فرش ماشینی تا سال 1383 بسیار پر رونق و خوب بود. از سال 83 به بعد روز به روز کار برای همه سخت شده است، از کارخانه دار و تولید کننده تا فروشگاه دار و توزیع کننده. به نظر من دلیل عمده این امر عدم ثبات اقتصادی و استرس های زیادی است که در مرحله اول به تولید کننده وارد می شود و این نوسان و نگرانی حتی به مشتری و خریدار هم منتقل می شود. تامین کننده مواد اولیه و مشتری اولین و آخرین حلقه های یک زنجیر هستند که قطعاً ایجاد تنش در اولین حلقه توسط آخرین حلقه هم احساس می شود. این استرس ها به مراتب در 2 سال اخیر شدت گرفته و بازار بسیار آسیب پذیر وناپایدار شده است.

هیچ کس تکلیف خود را نمی داند. از طرف دیگر افزایش کارخانجات و افزایش شدید تولید در دهه اخیر فروش را

حقیقتاً دشوار کرده است. به نظر من عرضه نسبت به تقاضا در داخل کشور بیشتر شده است. به موازات این افزایش، تعداد فروشگاه های فرش نیز افزایش یافته و حاشیه سود تولید، فروش و توزیع فرش به هیچ وجه با سال های گذشته قابل مقایسه نیست. به نظر من 50 درصد ماشین آلات موجود در ایران مازاد نیاز هستند و تولیدات آن ها در بازار داخل ایران به راحتی فروخته نمی شود. به نظر من در این وضعیت فشار زیادی بر روی بنکداران فرش وارد می شود چرا که علاوه بر افزایش میزان تولید، فرش ماشینی وارد فضای مد هم شده است و به سرعت طرح ها و رنگ های جدیدی مد می شود و اگر بنکدار نتواند خود را با این شرایط متغییر وفق دهد مجبور است اجناس خود را حتی زیر قیمت بازار هم به فروش برساند.

◄ این صنف چه نقشی در پیشرفت صنعت فرش ماشینی دارد؟

همان طور که گفته شد وابستگی شدیدی بین تولید کنندگان و توزیع کنندگان صنف فرش ماشینی وجود دارد و قوت

گرفتن هر کدام می تواند بر دیگری تاثیر گذار باشد. به نظر من توزیع خوب و قدرتمند فرش در کشور بر طبق سلیقه بازار از واردات فرش ماشینی جلوگیری می کند که این به طور مستقیم بر روی پیشرفت صنعت موثر است. به نظر من تولیدکنندگان باید توان خود را در بخش تولید فرش های سبک و فانتزی به شدت بالا ببرند چرا که تنها رقیب ما در فرش ماشینی یعنی کشور ترکیه در بخش تولید فرش های سبک فانتزی بسیار قدرتمند است )که مستقیماً به طراحی و رنگ بندی خوب و به روز وابسته است( و تنها ممکن است از این طریق بتواند وارد بازار ایران شود.

اگر ما بتوانیم به جای فرش های گران قیمت که بین 800.000 تومان تا 1.500.000 تومان در بازار به وفور یافت می شوند فرش های ارزان تر تولید کنیم بسیار خوب خواهد بود.

همان طور که می دانیم امروز عمر یک فرش ماشینی فانتزی حداکثر 3 تا 5 سال است و دیگر مردم فرش را ده ها سال در خانه نگهداری نمی کند، بنابراین تولید فرش های سبک، ارزان و با طراحی و رنگ بندی مدرن و زیبا یک بازار بسیار پر کشش خواهد بود که متاسفانه به نظر من به آن پرداخته نشده است. این یک گلوگاه در صنعت فرش ماشینی ایران است به همین دلیل است که تقاضای بازار فرش ماشینی در ایران با عرضه آن همخوانی ندارد. تنظیم عرضه و تقاضا در بازار بسیار مهم است. مردم ما علاقه بسیار زیادی به فرش دارند و دوست دارند همیشه محیط زندگی و خانه خود را با فرش های زیبا آراسته کنند اما آیا ما به نیاز آن ها به درستی پاسخ داده ایم؟ یا فقط به فکر تولید فرش هایی هستیم که عمر بیشتری داشته باشند. شاید استراتژی بسیاری از کارخانجات تولیدی ما با واقعیت بازار صددرصد متفاوت باشد و این یک ضعف بزرگ است که در این بین به نظر من هم تولیدکننده و هم فروشندگان فرش مقصر هستند. البته نباید از این نکته هم گذشت که در حال حاضر شرکت های خوبی در عرصه تولید حضور دارند که با هوشمندی کامل این نکته را درک کرده اند و سهم بازار بسیار خوبی را در بخش فرش های سبک از آن خود کرده اند.

◄ نظر شما در مورد نمایشگاه فرش ماشینی و کفپوش تهران چیست؟

به نظر من این نمایشگاه که امسال یک ماه زودتر و در ماه شهریور برگزار می شود یک رویداد بسیار خوب و موفق است چرا که توانسته رقابت خوب و سالمی را بین شرکت های تولید کننده ایجاد کند و کارخانه داران ما را به خوب فکر کردن و به روز بودن وادار می کند. این نمایشگاه باعث می شود کارخانه دار خود را در فضای رقابتی حس کند و با دنیای بزرگ تری روبرو شود. قطعاً وسعت دید مدیران فرش ماشینی ایران پس از 4 دوره برگزاری این نمایشگاه بسیار تغییر کرده و قطعاً قدرتمند شدن این نمایشگاه در آینده باز هم تاثیرات مثبت زیادی بر بدنه این صنعت خواهد گذاشت. امروز تولیدکنندگان ما مجبور هستند برای هر نمایشگاه حداقل یک یا چند طرح جدید و کار نو را به نمایش بگذارند تا از بقیه عقب نمانند. به نظر من برگزاری این نمایشگاه برای همه ما آثار خوبی داشته است.

◄ به نظر شما آیا واردات فرش ماشینی می تواند برای این بخش منافعی هم داشته باشد یا به طور کلی با واردات فرش ماشینی مخالف هستید؟

قطعاً هیچ کس با واردات به طور صد در صد مخالف نیست چرا که همه ما می دانیم در دنیای امروز و سطح تجارت آزاد و ارتباطات گسترده جهانی اگر بخواهیم دور کشور را دیوار بکشیم و چشم هایمان را ببندیم ضرر کرده ایم. همان طور که تا به حال آثار چنین تفکراتی را در کشور کم و بیش دیده ایم.

به نظر من واردات قانونی و اصولی همه ما را به خلاقیت و پیشرفت بیشتر وا می دارد.

قطعاً کالاهایی توسط تجار وارد کشور می شود که نسبت به کالاهای داخلی دارای مزیت قیمتی، طراحی و یا کیفیتی است.